خوشاب
( خُ ) (ص مر.) 1 - آبدار. 2 - تر و تازه .
● juice, reserve
خوراک پردازیsauce ==> [.vt. & n]: سوس، چاشنى، آب خورش، جاشنى غذا، رب، چاشنى زدن به، خوشمزه کردن، نم زدن sauce compote ==> [.n]: کمپوت، خوشابjuice ==> [.n]: آب میوه، شیره، عصاره، شربت، جوهر juice preserve ==> [.vt. & n]: قرق شکارگاه، شکارگاه، مربا، کنسرو میوه، نگاه داشتن، حفظ کردن، باقى نگهداشتن
[خوَ / خ ُ]
{ا مرکب}
آبی که در آن انگور و انجیر و آلوبالو و گوجه و زردآلوی پخته باشند و با کمی قند شیرین کرده بنوشند. (ناظم الاطباء). کمپوت . (یادداشت مولف ). افشره . مربای رقیق از میوه های تازه ، چون : خوشاب گوجه .* مروارید. گوهر. (ناظم الاطباء). قسمی مروارید که آنرا عیون مدحرج ، نجم گویند. (یادداشت مولف ):فمن انواع اللولو المدحرج و یعرف بالعیون فان حسن لونه و کثر مائه و بریقه سموه نجماً و خوشاب . (الجماهر فی معرفة الجواهر للبیرونی ). نوعی از مروارید است که سفید و صافی و براق و آبدار باشد که به شاهوار موسوم است . (جواهرنامه ): نزد نیاطوس هزار دانه مروارید سوراخ ناکرده روشن و تابان چون آفتاب وخوشاب و هزار جامه زربفت هر تاری ده هزار درم و هزار اسب تجارت و هزار اسب تازی . (ترجمه طبری بلعمی ).
یکی دسته را سیم و زر اندر است
دو دسته بخوشاب پرگوهر است .
نه هر آهوئی را بود مشک ناب
نه از هر صدف دُرّ خیزد خوشاب .
نیکوان را هست میراث از خوشاب .
-خوشاب سی ; سی خوشاب . کنایه از سی دندان . (یادداشت مولف ):
دریغ آن گل و مشک و خوشاب سی
همان تیغ برّنده پارسی .
* تره های نازک و تر و تازه .* (ص مرکب ) تر. تازه . سیراب . آبدار. پر از آب .* متموج . موجدار. شفاف . روشن . صاف . (ناظم الاطباء). مطرا. روشن ، ودر وصف در و مروارید آید. (یادداشت مولف )
-دُرّ خوشاب ; دُرّ صاف و آبدار. درّ شفاف:
تو گفتی بکان اندرون زر نماند
همان درّ خوشاب و گوهر نماند.
دهانش پر از در خوشاب کرد.
بارد درّ خوشاب از آستین سحاب .
گر سخن گوید تو گوش همی دار بدو
تا سخنها شنوی پاکتر از درّ خوشاب .
در خوشاب قطره ای از جرعه می است
درکام جام قطره در خوشاب خواه .
ز دست و دیده ش بگسسته و بپیوسته
بسینه و دو رخش بر دو رشته در خوشاب .
صدف ندارد قیمت مگر به در خوشاب .
بجای باران از ابر طبع درافشان
در خوشاب چکاند ز ناودان سخن .
گفت مدحی مرا که از هر حرف
همه در خوشاب میچکدش .
چشمه هایی روان بسان گلاب
در میانش عقیق و در خوشاب .
بیار ساغر یاقوت فیض در خوشاب
حسود گو کرم آصفی ببین و بمیر.
-* دندان سفید و شفاف :
خوش خوش این گنده پیر بیرون کرد
از دهان تو درّهای خوشاب .
-گوهر خوشاب ; گوهر آبدار. گوهر صافی . گوهر تازه:
با دولتند ساخته چون شیر با شکر
ذات بزرگوار تو چون گوهر خوشاب .
-لولو خوشاب ; مروارید صاف و روشن و متموج:
همی تا ابر نوروزی بشوید
بلولوی خوشاب اطراف بستان .
بود چو خلق لطیف تو عنبر سارا
بود چو لفظ بدیع تو لولو خوشاب .
ببادنمرود از سهم کرکس پرّان
بریش فرعون از نظم لولوی خوشاب .
دگر روزینه کز صبح جهانتاب
طلی شد لعل بر لولوی خوشاب .
-لعل خوشاب ; لعل صافی .لعل روشن:
شود سنگ در کوه لعل خوشاب .
-مروارید خوشاب ; مروارید صافی . مروارید روشن . مروارید متموج:
همان صد دانه مروارید خوشاب .
{ا مرکب}
آبی که در آن انگور و انجیر و آلوبالو و گوجه و زردآلوی پخته باشند و با کمی قند شیرین کرده بنوشند. (ناظم الاطباء). کمپوت . (یادداشت مولف ). افشره . مربای رقیق از میوه های تازه ، چون : خوشاب گوجه .* مروارید. گوهر. (ناظم الاطباء). قسمی مروارید که آنرا عیون مدحرج ، نجم گویند. (یادداشت مولف ):فمن انواع اللولو المدحرج و یعرف بالعیون فان حسن لونه و کثر مائه و بریقه سموه نجماً و خوشاب . (الجماهر فی معرفة الجواهر للبیرونی ). نوعی از مروارید است که سفید و صافی و براق و آبدار باشد که به شاهوار موسوم است . (جواهرنامه ): نزد نیاطوس هزار دانه مروارید سوراخ ناکرده روشن و تابان چون آفتاب وخوشاب و هزار جامه زربفت هر تاری ده هزار درم و هزار اسب تجارت و هزار اسب تازی . (ترجمه طبری بلعمی ).
یکی دسته را سیم و زر اندر است
دو دسته بخوشاب پرگوهر است .
فردوسی .
نه هر آهوئی را بود مشک ناب
نه از هر صدف دُرّ خیزد خوشاب .
اسدی .
نیکوان را هست میراث از خوشاب .
مولوی .
-خوشاب سی ; سی خوشاب . کنایه از سی دندان . (یادداشت مولف ):
دریغ آن گل و مشک و خوشاب سی
همان تیغ برّنده پارسی .
فردوسی .
* تره های نازک و تر و تازه .* (ص مرکب ) تر. تازه . سیراب . آبدار. پر از آب .* متموج . موجدار. شفاف . روشن . صاف . (ناظم الاطباء). مطرا. روشن ، ودر وصف در و مروارید آید. (یادداشت مولف )
-دُرّ خوشاب ; دُرّ صاف و آبدار. درّ شفاف:
تو گفتی بکان اندرون زر نماند
همان درّ خوشاب و گوهر نماند.
فردوسی .
دهانش پر از در خوشاب کرد.
فردوسی .
بارد درّ خوشاب از آستین سحاب .
منوچهری .
گر سخن گوید تو گوش همی دار بدو
تا سخنها شنوی پاکتر از درّ خوشاب .
فرخی .
در خوشاب قطره ای از جرعه می است
درکام جام قطره در خوشاب خواه .
نصیرالدین شرف (از صحاح الفرس ).
ز دست و دیده ش بگسسته و بپیوسته
بسینه و دو رخش بر دو رشته در خوشاب .
مسعودسعد سلمان .
صدف ندارد قیمت مگر به در خوشاب .
معزی .
بجای باران از ابر طبع درافشان
در خوشاب چکاند ز ناودان سخن .
سوزنی .
گفت مدحی مرا که از هر حرف
همه در خوشاب میچکدش .
خاقانی .
چشمه هایی روان بسان گلاب
در میانش عقیق و در خوشاب .
نظامی .
بیار ساغر یاقوت فیض در خوشاب
حسود گو کرم آصفی ببین و بمیر.
حافظ.
-* دندان سفید و شفاف :
خوش خوش این گنده پیر بیرون کرد
از دهان تو درّهای خوشاب .
ناصرخسرو.
-گوهر خوشاب ; گوهر آبدار. گوهر صافی . گوهر تازه:
با دولتند ساخته چون شیر با شکر
ذات بزرگوار تو چون گوهر خوشاب .
مختاری غزنوی .
-لولو خوشاب ; مروارید صاف و روشن و متموج:
همی تا ابر نوروزی بشوید
بلولوی خوشاب اطراف بستان .
ناصرخسرو.
بود چو خلق لطیف تو عنبر سارا
بود چو لفظ بدیع تو لولو خوشاب .
ابوالمعالی رازی .
ببادنمرود از سهم کرکس پرّان
بریش فرعون از نظم لولوی خوشاب .
خاقانی .
دگر روزینه کز صبح جهانتاب
طلی شد لعل بر لولوی خوشاب .
نظامی .
-لعل خوشاب ; لعل صافی .لعل روشن:
شود سنگ در کوه لعل خوشاب .
مولانا شهابی (از جهانگیری ).
-مروارید خوشاب ; مروارید صافی . مروارید روشن . مروارید متموج:
همان صد دانه مروارید خوشاب .
نظامی .
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
آب راهه ای است رود شاش را بماوراءالنهر. رجوع به کلمه خجنده در معجم البلدان شود. (یادداشت مولف ).
{اخ}
آب راهه ای است رود شاش را بماوراءالنهر. رجوع به کلمه خجنده در معجم البلدان شود. (یادداشت مولف ).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان مرکزی بخش رشخوار شهرستان تربت حیدریه ، واقع در شمال خاوری رشخوار با 185 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
{اخ}
دهی است از دهستان مرکزی بخش رشخوار شهرستان تربت حیدریه ، واقع در شمال خاوری رشخوار با 185 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان دربقاضی بخش سرولایت شهرستان نیشابور با 407 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
{اخ}
دهی است از دهستان دربقاضی بخش سرولایت شهرستان نیشابور با 407 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان احمدآباد بخش فریمان شهرستان مشهد، واقع در شمال باختری فریمان ، با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
{اخ}
دهی است از دهستان احمدآباد بخش فریمان شهرستان مشهد، واقع در شمال باختری فریمان ، با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان فیلاب بالا از بخش الوار گرمسیری شهرستان خرم آباد حسینیه و خاور خرم آباد با 152 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).
{اخ}
دهی است از دهستان فیلاب بالا از بخش الوار گرمسیری شهرستان خرم آباد حسینیه و خاور خرم آباد با 152 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 6).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان انگهران بخش کهنوج شهرستان جیرفت ، واقع در 250 هزارگزی جنوب کهنوج . سکنه 103 تن . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
{اخ}
دهی است از دهستان انگهران بخش کهنوج شهرستان جیرفت ، واقع در 250 هزارگزی جنوب کهنوج . سکنه 103 تن . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان انگهران بخش کهنوج شهرستان جیرفت ، واقع در جنوب کهنوج و 7هزارگزی خاور راه مالرو انگهران به جاسک با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
{اخ}
دهی است از دهستان انگهران بخش کهنوج شهرستان جیرفت ، واقع در جنوب کهنوج و 7هزارگزی خاور راه مالرو انگهران به جاسک با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از بخش ساردوئیه از شهرستان جیرفت ، واقع در جنوب باختری ساردوئیه و 4هزارگزی راه مالرو جیرفت به ساردوئیه با 101 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
{اخ}
دهی است از بخش ساردوئیه از شهرستان جیرفت ، واقع در جنوب باختری ساردوئیه و 4هزارگزی راه مالرو جیرفت به ساردوئیه با 101 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان سربنان بخش زرند شهرستان کرمان ، واقع در شمال زرند و سر راه مالرو زرند به راور با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
{اخ}
دهی است از دهستان سربنان بخش زرند شهرستان کرمان ، واقع در شمال زرند و سر راه مالرو زرند به راور با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 8).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان طبس مسینا از بخش درمیان شهرستان بیرجند، واقع در جنوب خاوری درمیان و 42هزارگزی شمال درح با هوای گرم و 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
{اخ}
دهی است از دهستان طبس مسینا از بخش درمیان شهرستان بیرجند، واقع در جنوب خاوری درمیان و 42هزارگزی شمال درح با هوای گرم و 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان گملکان بخش طرقبه شهرستان مشهد، واقع در شمال باختری طرقبه با آب و هوای معتدل و 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
{اخ}
دهی است از دهستان گملکان بخش طرقبه شهرستان مشهد، واقع در شمال باختری طرقبه با آب و هوای معتدل و 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 9).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان بخش مرکزی شهرستان ساری ، واقع در شمال باختری ساری با آب و هوای معتدل و 120 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3).
{اخ}
دهی است از دهستان بخش مرکزی شهرستان ساری ، واقع در شمال باختری ساری با آب و هوای معتدل و 120 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 3).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان کلاترزان بخش رزاب شهرستان سنندج ، واقع در باخترسنندج و جنوب شوسه سنندج به مریوان . کوهستانی و سرد با 130 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
{اخ}
دهی است از دهستان کلاترزان بخش رزاب شهرستان سنندج ، واقع در باخترسنندج و جنوب شوسه سنندج به مریوان . کوهستانی و سرد با 130 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان نجف آباد شهرستان بیجار، واقع در شمال باختری بیجار و باختر راه مالرو صلوات آباد با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
{اخ}
دهی است از دهستان نجف آباد شهرستان بیجار، واقع در شمال باختری بیجار و باختر راه مالرو صلوات آباد با 102 تن سکنه . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
[خوَ / خ ُ]
{اخ}
دهی است از دهستان خدابنده لوی بخش قروه شهرستان سنندج . این ده در جنوب خاوری گل تپه و خاور شوسه همدان به بیجار واقع است . کوهستانی و سرد با 200 تن سکنه . آب آن از قنات و رودخانه قره آغاج و محصول عمده آن غلات . در تابستان می توان اتومبیل به آنجا برد و در دو محل بفاصله یک کیلومتر بنام خوشاب بالا و پائین واقع شده و سکنه آن 500 تن است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
{اخ}
دهی است از دهستان خدابنده لوی بخش قروه شهرستان سنندج . این ده در جنوب خاوری گل تپه و خاور شوسه همدان به بیجار واقع است . کوهستانی و سرد با 200 تن سکنه . آب آن از قنات و رودخانه قره آغاج و محصول عمده آن غلات . در تابستان می توان اتومبیل به آنجا برد و در دو محل بفاصله یک کیلومتر بنام خوشاب بالا و پائین واقع شده و سکنه آن 500 تن است . (از فرهنگ جغرافیایی ایران ج 5).
